نهمین كنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت،
بررسی تأثیر و تاثر اخلاق و توسعه بر یكدیگر
سایت امن: استاد دانشگاه اصفهان اظهار داشت: اخلاق به علل مختلف و به شیوه های مختلف می تواند بر توسعه اثر بگذارد و در خیلی از نظریات برجسته توسعه می توان این مفهوم را ردیابی كرد.
به گزارش سایت امن به نقل از ایسنا، دکتر نعمت الله اکبری امروز در سومین روز نهمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت که به صورت برخط برگزار شد، جایگاه اخلاق در تجارب جهانی از منظر گفتمان توسعه را مورد بررسی قرار داد.
وی اظهار داشت: اخلاق به علل مختلف و به شیوه های مختلف می تواند بر توسعه اثر بگذارد و در خیلی از نظریات برجسته توسعه می توان این مفهوم را ردیابی کرد. در این مطالعه به دنبال آنم که با استفاده از روش تحلیل توصیفی به نظریات موجودی بپردازم که به مبحث اخلاق و توسعه و روابط متقابل این دو بر یکدیگر پرداخته اند.
استاد دانشگاه اصفهان افزود: این آثار به دو دسته تقسیم می شود. دسته اول نظریاتی که تحت عنوان «اخلاق توسعه» شناخته می شود و در آنها موضوعات اخلاقی به یک هدف مشترک برای توسعه و بعنوان مفهوم مرکزی آن تبدیل می شود و دسته دوم نظریاتی که اغلب در رویکرد نهادگرایی ظهور کرده و در آنها مفاهیم دیگری بعنوان مرکز توسعه مطرح می شود و می توان رابطه اخلاق را با آن مفاهیم ردیابی کرد. با ارزیابی دقیق هر دو گروه، مشخص می شود توسعه، هم در حوزه نظری و هم در مبحث سیاستگذاری، با مسائل در رابطه با رفاه و ترجیحات اشخاص و عدالت پیوند خورده و ازاین رو در هر دو حوزه، موضوعات اخلاقی حداقل، پیش زمینه نظریه را شکل می دهند.
اکبری با تعریف مفهوم توسعه، اظهار داشت: توسعه مفهومی است که ترجیحات، ارزش ها و منافع بر تعریف و جهت گیری های آن اثر می گذارد؛ بنابراین، گفتمان توسعه در هر مقطعی از زمان و مکان پاسخی به مقتضیات تمایلات متولیان آن بوده است. از سوی دیگر انسان بعنوان عامل و هدف نهایی توسعه بدون شک تحت تاثیر فرهنگ، ارزش ها و آداب و رسوم حرکت می کند و بنابراین ارزش های اخلاقی انسان در مرکز مفهوم توسعه قرار خواهد گرفت. سؤالی که مطرح می شود، آن است که تا چه اندازه گفتمان های توسعه ای برجسته، به صورت مشخص به ارزش های اخلاقی توجه داشته اند. در واقع، در این مطالعه به این مورد پرداخته می شود که نسبت بین گفتمان های شکل گرفته از توسعه و موضوعات اخلاقی چه بوده است.
وی سپس با تعریف مفهوم اخلاق، اظهار داشت: برای ارزیابی این مورد لازم است ابتدا تعریفی از اخلاق عرضه شود تا بتوان به مقایسه نظریات مختلف توسعه پرداخت. به بیان ساده اخلاق عبارت است از اصول اخلاقی که بر رفتار یک فرد یا روش اداره یک فعالیت حکمرانی می کند.
اکبری تصریح کرد: معمولا در نظریه های اقتصادی متعارف از توسعه در ۲۰۰ سال قبل به صورت مستقیم از ارزش های اخلاقی صحبتی به میان نیامده است، اما در دهه های اخیر، این رویکرد مورد تردید جدّی قرار گرفت و بعضی از اقتصاددانانِ بزرگ، به مطالعه رابطه بین توسعه و اخلاق پرداختند و آثار فراوان و ارزشمندی در این حوزه به وجود آمده است. از این آثار مشخص می شود که توسعه هم در حوزه نظری و هم در مبحث سیاست گذاری، با مسائل در رابطه با رفاه اشخاص و عدالت پیوند خورده است و ازاین رو در هر دو حوزه، موضوعات اخلاقی یک پیش زمینه را شکل می دهند؛ ازاین رو برای توضیح دقیق چگونگی ارتباط تنگاتنگ میان اخلاق و اقتصاد، باید تلاش فراوانی صورت گیرد.
استاد دانشگاه اصفهان اضافه کرد: این مطالعه به بررسی رابطه بین این دو مفهوم مهم می پردازد و مهمترین کاربرد این پژوهش این است که با تبیین جایگاه و نفوذ عملی ارزش های اخلاقی در شکل گیری توسعه در هر دو حوزه می تواند گامی برای شناخت، تأمل و تاکید در مورد این مورد در میان صاحبنظران و بازیگران اقتصادی در سطح خرد و عاملین سیاستگذاری در عرصه های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی باشد، البته این پژوهش کاربردهای دیگری هم دارد.
اکبری افزود: کاربرد اخلاق در فرآیندهای عملی تصمیم گیری در مورد توسعه سبب می شود که منابع انسانی و مادی تخصیص یافته در زمینه توسعه بتواند نتایج متناسبی را منعکس کند. تبیین ارزش ها در کوشش های نظری توسعه می تواند روشن کند که پرداختن به موضوعات ارزشی به هیچ وجه به منزله تنزل ارزش علمی این نظریه ها نیست، بلکه بعنوان راهگشایی برای فهم بهتر آنها است. پرداختن به اخلاق در مباحث توسعه به مثابه در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی و دیگر منافع اکثریت در توسعه -چه در سطح ملی و چه در سطح بین المللی است. در شرایطی که گروه های جامعه، خصوصیت های فرهنگی و ارزشی متفاوتی دارند، تعریف آنها از منافع می تواند در تضاد با یکدیگر باشد و در نتیجه مانعی برای توسعه ایجاد می شود. تاکید بر تعریف هماهنگ با توسعه از اخلاق می تواند تاکید بر اصول مشترکی باشد که تکیه گاهی برای تعامل سازنده و اجماع افراد از گروه های مختلف فراهم آورد و در رفع موانع توسعه نقش تعیین کننده داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد: در نهایت باید توجه داشت که سو استفاده از موازین اخلاقی به مثابه ابزاری برای فریب خود و دیگران یا برای توجیه اقدامات غیرعادلانه از جانب طبقات حاکم از چالش های موضوعات اخلاقی است که سبب می شود اخلاق گرایان همان نقشی را بر عهده بگیرند که واعظان در زمان برده داری بر عهده داشتند؛ یعنی تلاش می کردند که برای ثروتمندان یک وجدان آسوده و برای قربانیان تسکین و آرامش روحی ایجاد کنند. مواجهه خردمندانه با چنین مواضعی از کاربردهای تلاش ها در زمینه بیان رابطه مثبت بین اخلاق و توسعه است.
اگر پسندیدید لاک کنید:
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان سایت امن در مورد این مطلب